Parkinson Tedavisi Nasıl Yapılır?
- İlaç Tedavisi: Ana prensip beyinde yetersiz üretilen dopamini yerine koymaktır. Bunun için, beyinde dopamin üreten hücreler tarafından dopamine dönüştürülen “levodopa” isimli bir madde kullanılmaktadır. Yıllar içinde yapılan gözlemler sonrasında, uzun yıllar levodopa kullanan -özellikle genç- hastalarda bazı problemler ortaya çıktığı görülmüştür; Tedaviye başlandıktan dört beş yıl kadar sonra hastaların yaklaşık yarısında levodopanın etki süresi kısalıp, daha önceleri yeterli gelen ilaç sıklığı yeterli gelmemekte ve hastalar bir sonraki ilaçlarını alma zamanına yakın ilacın etkisinin geçtiğini fark etmekteler. Buna “açılma-kapanma dönemleri” veya “motor dalgalanmalar” denilmekte. Hastalarda kollar, bacaklar, gövdede kıvrılma, bükülme, kasılma ve atma şeklinde istem dışı hareketler de ortaya çıkabilmekte veya yeterli dozda alınmasına rağmen ilaç zaman zaman hiç etki etmemektedir. Bu nedenle genç hastalarda levodopa başlanmasını mümkün olduğunca geciktirmek gerekmektedir.
- Genç yaştaki hastalarda öncelikle başlanması tercih edilen “dopamin agonistleri” denen bir grup ilaç daha vardır. Bu ilaçlar, beyin hücrelerindeki dopamin bağlanma bölgelerine bağlanarak, onun etkilerini yaparlar. Genç ve titremesi fazla olan hastalarda antikolinerjikler denen ilaçlar da kullanılabilmektedir. Yaşlılarda bellekle ilgili problemler yaratabilmeleri nedeniyle tercih edilmiyorlar.
- Beyindeki dopamin miktarını çeşitli mekanizmalarla arttırarak etki eden ve “enzim inhibitörleri” denen bir grup ilaç daha kullanılmaktadır.
- Ayrıca hastalarda görülebilen depresyon, uykusuzluk, hayaller (halüsinasyonlar), hezeyanlar (varsanılar), bunama, kabızlık gibi diğer belirti ve bulgular için de bunlara yönelik ilaçlar kullanılabilmektedir.
- Cerrahi Tedavi: Parkinson hastalığında tedavi öncelikle ilaçlarla yapılmaktadır. Cerrahi tedavi tüm hastalar için uygun bir yöntem değildir. Tedaviye yeterli yanıt alınamayan bazı belirtiler için veya levodopanın uzun süreli kullanımı nedeniyle ortaya çıkabilen motor dalgalanmalar ve istemsiz hareketler gibi durumlarda cerrahi tedavi düşünülebilmektedir. Cerrahi girişim yapılabilmesi için hastada olmaması gereken bazı koşullar bulunmaktadır. Hastayı takip eden nöroloji uzmanı gerekli gördüğünde cerrahi tedaviye karar vererek, beyin cerrahisi bölümüyle işbirliği yapmaktadır.